चुकांपासुन धडा घ्या आणि पुढे चला !

चुकांपासुन धडा घ्या आणि पुढे चला !
learn mistakes anger management life balance personality developement


“To err is human” अशी इंग्लिशमध्ये एक म्हण आहे याचा अर्थ “माणसाकडून चुका
होतातच”. ऑफिसमध्ये, घरी, मित्रांसोबत, समारंभात कधीतरी कुठेतरी आपण चुकत
असतोच.आपल्याला आपली चुक कळते, त्यानंतर थोडी अपराधीपणाचे भावनाही मनात सलू
लागते.
मनावर संयम हवा, जिव्हानियंत्रण असावे, राग आटोक्यात असावा इत्यादी बरेच सल्ले
चुका होउ नये म्हणुन देण्यात येतात. पण तरी सुध्दा आपण चुकतोच. घाबरु नका, मी
काही तुम्हाला असे उपदेशाचे डोस देणार नाही आहे. तर आज आपण बोलु यात चुक
झाल्यानंतर (होय झाल्यानंतर , केल्यानंतर नव्हे!) ती चुक सुधारण्यासाठी कसे
वागावे आणि होणारा मनस्ताप कस टाळता येइल याबद्दल.

चुक सुधारण्याची सुरुवात होते चुक झाली आहे हे मान्य करण्यापासून.
तिर्‍हाइताच्या नजरेने आधी आपले वागणे तपासून पहा. चूक लक्षात येइलच (अर्थात
असल्यास!)

– आपल्या भावनांवर आणि मनावर नियंत्रण ठेवा. केलेल्या चुकीमुळे मन अस्थीर होउ
देउ नका. एक मोठा श्वास घ्या आणि हळु हळु सोडा. मनाला थोडे ताजे करा.

– चुक घडुन गेल्यानंतर लगेचच त्याचा विचार करु नका. अथवा प्रतीक्रिया देउ नका.
थोडा वेळ घ्या (२-३ तास) आणि तोपर्यंत दुसर्‍या एखाद्या गोष्टीत लक्ष गुंतवा.

– एकदा तुम्ही फ्रेश झालात की मग झालेल्या चुकीचा विचार करा. “4 Q” थीअरीचा
वापर करा. म्हणजेच ( Why) असे का घडले?, (which) कशामुळे घडले?, (How) जे झाले
ते कसे सावरता येइल? (who) झाल्या प्रकारामुळे कोण कोण दुखावले गेले आहेत? हे
चार प्रश्न स्वतःला विचारुन त्यांची उत्तरे शोधा.

– झाला प्रकार सावरण्यासाठी काही करता येइल का ते पहा. जर काही करता येण्याची
अंधुकशी देखिल शक्यता असेल तर जरुर करा.

– आणि अगदिच काही करण्यासारखे नसेल तर पुन्हा अशी चुक करणार नाही हे मनाशी
पक्के ठरवा.
– झाल्या चुकीचा परीणाम सध्या हाती असलेल्या कामांवर होउ देउ नका. त्यामुळे
जास्त चुका होण्याचा संभव असतो.

– पश्चाताप करुन काहीच हाती लागत नाही. आणि चिंता करुन झाले तर नुकसानच होते.
म्हणुन हे दोन्ही टाळा.

– Sorry म्हणा. होय हा सगळ्यात सोपा उपाय आहे. बर्‍याच लोकांना सॉरी (Sorry)
म्हणणे कमीपणाचे वाटते. पण तसे काही नसते. आपली चुक असल्यास सॉरी म्हणण्यास
काहीच हरकत नाही.

– पण फक्त नावापुरता सॉरी म्हणुन उपयोग नाही. “Saying sorry will not help,
you should feel sorry” मनापासुन खंत वाटली पाहीजे आणि मनापासुन माफी मागीतली
पाहीजे.

– कधीही आपल्या वागण्यामुळे एखादी व्यक्ती दुखावली असल्यास क्षणभर ती व्यक्ती
महत्त्वाची आहे की ज्या गोष्टीशी संबंधीत चुक याचा विचार करा. उत्तर तुम्हाला
आपोआप मिळेल.

– शहाणा आणि मुर्ख माणसात अथवा यशस्वी आणि अपयशी माणसात एक फरक असतो. शाहाणा
माणुस झालेल्या चुकांमधुन धडा घेतो आणि पुढे जातो. मुर्ख माणुस एकदा केलेल्या
चुकांमधुन काहीच न शिकता त्याच चुका वारंवार करत राह्तो.